Օրերս ՀԱԱՀ Բարձրագույն մաթեմատիկայի, ֆիզիկայի եւ կիրառական մեխանիկայի ամբիոնի պրոֆեսոր «Գյուղատնտեսական ռոբոտաշինության եւ մեխատրոնիկայի ագրարային ճարտարագիտության գերազանցության կենտրոնի ստեղծում» դրամաշնորհային ծրագրի ղեկավար Արա Ամիրյանն ընդունել է Ուիզ քոդ ակադեմիայի սաներին՝ հիմնադիր տնօրեն Մարինե Կոստիկյանի գլխավորությամբ։
Ակադեմիայի պատվիրակությունը, հիմնականում՝ միջին դասարանների աշակերտներ, մեծապես հետաքրքրված էին ՀԱԱՀ ջերմատան ֆարմբոտ ռոբոտային համակարգի, ինչպես նաեւ ջրային եւ հողային ռեսուրսների հետազոտական կենտրոնի եւ գյուղատնտեսական ԱԹՍ-ների լաբորատորիայի գործունեությամբ։ Պատանիները մեծ հետաքրքրությամբ ծանոթացան սարքավորումներին, գյուղատնտեսության տարբեր ենթաոլորտներում դրանց կիրառական նշանակությանը, ինչ-որ չափով՝ նաեւ այն կրթական ծրագրերին, որոնց գործնական բաղադրիչն ապահովվում է դրանցով։
Ագրարայինի մասնագետները հաճելիորեն զարմացած էին երեխաների գիտելիքներով, ապագա մասնագիտության հարցում գրեթե որոշարկված կողմնորոշումներով եւ քննարկվող թեմաներին հասուն մոտեցումներով։
2010 թ․ հիմնադրված Ուիզ քոդ ակադեմիան իրականացնում է 6-18 տարեկան երեխաների եւ պատանիների համար հատուկ մշակված արտադպրոցական ծրագրեր ռոբոտաշինության, ծրագրավորման հիմունքների, վեբ ծրագրավորման, խաղերի մշակման, գրաֆիկական դիզայնի, անիմացիայի, ճարտարագիտության, օտար լեզուների, արվեստի, սպորտի եւ այլ բնագավառներում:
Երեկ՝ հունվարի 18-ին, ՀԱԱՀ Գյուղատնտեսական ռոբոտաշինության եւ մեխատրոնիկայի («Ագրոբոտ») գերազանցության կենտրոնի շինվերակառուցողական աշխատանքների մշտադիտարկման նպատակով ընդունեցինք ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի նախարարության Բարձրագույն կրթության եւ գիտության կոմիտեի գլխավոր քարտուղարի տեղակալ Կարեն Ղարիբյանին եւ նախարարության Կրթական ծրագրերի կենտրոնի մշտադիտարկման թիմին։
ՀԱԱՀ ռեկտորի պարտականությունները կատարող Հրաչյա Զաքոյանը, պրոռեկտորներ Արամ Հովհաննիսյանը եւ Մարիամ Մովսիսյանը․ նախագծի ղեկավար պրոֆ․ Արա Ամիրյանը եւ Ագրարային ճարտարագիտության ֆակուլտետի դեկան Արման Սիմոնյանը հյուրերի հետ շրջեցին կենտրոնի վերակառուցվող ճարտարագիտական երեք լաբորատորիաներում, աշխատասենյակներում ու լսարաններում, տեսան գույքի ու սարքավորումների՝ արդեն ստացված խմբաքանակը։ Արձանագրվեց, որ «Ագրոբոտ» գերազանցության կենտրոնի աշխատանքի տեմպի եւ որակի առումով, քննարկեցին նախագծի հետագա սահուն ընթացքի ապահովմանն առնչվող հարցեր։
Մեր գործընկերները ծանոթացան նաեւ հարեւանությամբ գտնվող՝ ուսանողների ձեռքով ստեղծված ու կահավորված մոդելավորման սենյակին եւ համալսարանի շրջանավարտների ուժերով վերակառուցված եւ կահավորված ընթերցասրահին։
Գյուղատնտեսական ռոբոտաշինության եւ մեխատրոնիկայի («Ագրոբոտ») գերազանցության կենտրոնը հիմնվում է Զարգացման եւ վերակառուցման միջազգային բանկի եւ Հայաստանի Հանրապետության միջև կնքված վարկային համաձայնագրով իրականացվող «Կրթության բարելավման ծրագրի լրացուցիչ ֆինանսավորում» վարկային ծրագրի շրջանակում։ Կենտրոնի նպատակը Ագրարային ճարտարագիտության ոլորտի կրթության արդիականացումը, գիտության զարգացումն ու այսօրվա աշխատաշուկայի համար մրցունակ կադրերի պատրաստումն է։
Ստեղծվող ագրոբոտ լաբորատորիայում կարտադրվեն գյուղատնտեսական ռոբոտներ, կիրականացվեն գիտահետազոտական աշխատանքներ։ Ագրարային ճարտարագիտության ֆակուլտետում կներդրվի «Ռոբոտաշինություն եւ մեխատրոնիկա» մասնագիտական կրթական ծրագիր։
«Ագրոբոտ» գերազանցության կենտրոնի ընթացիկ գործունեության մասին նյութերին կարող եք ծանոթանալ հետևյալ հղումներով՝ http://hesc.am/am/31-01-2024-1, https://www.cfep.am/hy/news/item/2024/01/18/CIF5/
Հոկտեմբերի 16-ին ռեկտոր Վարդան Ուռուտյանն ընդունել է ամերիկահայ բարերարներ Ջուդիթ Սարյանին եւ Վիկտոր Զառուգյանին։ Բոստոնցի ամուսինները հայտնի են Հայաստանում եւ մասնավորապես Ագրարային համալսարանում իրականացրած բարեգործական եւ կրթության զարգացման բազմաթիվ ծրագրերին իրենց առատաձեռն մասնակցությամբ։
Ագրարային համալսարանի հետ բարեկամության սկիզբը դրվել է տասներկու տարի առաջ, երբ տիկին Սարյանի եւ պարոն Զառուկյանի հովանավորությամբ Ագրոբիզնեսի դեպարտամենտի տանիքում տեղադրվեց արեւային մարտկոցների՝ այն ժամանակ երկրում ամենամեծ համակարգը։ Նրանք էական մասնակցություն են ունեցել Գինու ակադեմիայի գինու քիմիայի լաբորատորիայի եւ համտեսի սրահի, Կաթնամթերքի վարպետաց դպրոցի վերանորոգման, Բալահովիտի խելացի անասնաշենքի կառուցման, տոհմային երինջների գնման, մայր բուհի ու մասնաճյուղերի մի շարք այլ լաբորատորիաների ու կենտրոնների վերակառուցման եւ կահավորման գործում։
Բարերարների հերթական այցը Ագրարային համալսարան երկու նպատակ ուներ՝ ծանոթանալ գործող նորարարական այն ենթակառույցների գործունեությանը, որոնցում դեռ չէին եղել եւ գնահատել Ագրարային ճարտարագիտության ֆակուլտետի այն հարկաբաժնի հնարավորությունները, որը մոտ ապագայում դառնալու է Գյուղատնտեսական ռոբոտաշինության եւ մեխատրոնիկայի ագրարային ճարտարագիտության գերազանցության (Ագրոբոտ) կենտրոն։
Ջուդին եւ Վիկտորը ստանձնել են կենտրոնին հատկացվելիք տարածքի վերանորոգման ծախսերը։ Ուրախությամբ տեղեկացան, որ արդեն մեկնարկել է շինկազմակերպության ընտրության մրցույթը։ Հետաքրքրությամբ ծանոթացան նաեւ ուսումնական նպատակներով այսօր դեռեւս օգտագործվող «հինավուրց» սարքավորումներին, որոնք առաջիկայում իրենց տեղը կզիջեն տեխնոլոգիական վերջին նորույթներին՝ ռոբոտներին եւ ժամանակակից ծրագրակազմերին։ ՀԱԱՀ-ի Ագրոբոտ կենտրոնը, ինչպես նշեց ռեկտոր Ուռուտյանը, դառնալու է հայրենական գյուղմեքենաշինության երբեմնի բարձր համարումը վերականգնելու եւ որակապես նոր հիմքերի վրա դնելու նախակարապետը։
Համալսարանի բարեկամները մեծապես տպավորված էին իրենց տեսածով։ «Շատ հարմարություններ կան նոր կենտրոններում, որ Արեւմտյան Եվրոպայի եւ ամերիկյան համալսարանների ունեցած հարմարություններին չեն զիջում։ Ուրախ եմ, որ տեսնում եմ այս փոխակերպումները Ագրարային համալսարանում, մանավանդ՝ նաեւ մարզային մասնաճյուղերում»,- ասաց պարոն Զառուգյանը, որ նախօրեին տիկնոջ հետ եղել էր նաեւ ՀԱԱՀ Սիսիանի մասնաճյուղում։
«Գյուղատնտեսական ռոբոտաշինության եւ մեխատրոնիկայի ագրարային ճարտարագիտության գերազանցության կենտրոնի ստեղծում» դրամաշնորհային ծրագրի շրջանակում ծրագրի ղեկավար, ՀԱԱՀ Որակի գնահատման եւ ապահովման կենտրոնի Որակի կառավարման բաժնի վարիչ, Բարձրագույն մաթեմատիկայի, ֆիզիկայի եւ կիրառական մեխանիկայի ամբիոնի պրոֆեսոր Արա Ամիրյանը դեկտեմբերի 7-ից 13-ը գործուղվել էր Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետության Մագդեբուրգ քաղաք՝ Օտտո ֆոն Գերիկեի համալսարանի կազմակերպած մեխատրոնիկայի վերաբերյալ աշխատաժողովին մասնակցելու եւ Ֆուլդայի կիրառական գիտությունների համալսարանի մեխատրոնիկայի լաբորատորիաներին ծանոթանալու նպատակով։
Պարոն Ամիրյանն այցելել է Ֆուլդայի ԿԳՀ Էլեկտրատեխնիկայի եւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ֆակուլտետ եւ հանդիպել պրոֆ․ դոկտոր Տոբիաս Մյուլերի եւ մեխատրոնիկայի հետազոտական ծրագրի համակարգող Մարիուս Շուլթհայսի հետ։ Վերջինը ծանոթացրել է Ֆուլդայի համալսարանի մեխատրոնիկայի հետազոտական ծրագրի լաբորատորիայում իրականացվող հետազոտական թեմաներին եւ դրանց շրջանակներում կատարված ուսումնասիրություններին, կիրառվող սարքավորումներին, մեխատրոնիկայի դասավանդման լաբորատոր պարապմունքների թեմատիկային։
Գերմանացի գործընկերների հետ քննարկումների ընթացքում պրոֆ․ Ամիրյանը ներկայացրել է ՀԱԱՀ Ագրոբոտ գերազանցության կենտրոն ծրագրի նպատակներն ու խնդիրները, ծրագրի շրջանակում «Ռոբոտոտեխնիկա եւ մեխատրոնիկա» մասնագիտական կրթական ծրագրի մշակման, վերջինի հետ կապված խնդիրները, ծրագրի շրջանակում հնարավոր համագործակցության ուղղությունները։
Դեկտեմբերի 11-13-ը Մագդեբուրգի Օտտո ֆոն Գերիկեի համալսարանում կազմակերպված մեխատրոնիկայի վերաբերյալ աշխատաժողովին մասնակցում էին այդ համալսարանի պրոֆեսորներ Անդրեաս Լինդմանը, Ռոբերտո Լեիդհոլդը, Անդրեաս Շոլցը, միջազգային դեպարտամենտի գիտնականների եւ համագործակցության բաժնի վարիչ Յուլիան Չեպելը, Ֆուլդայի ԿԳՀ մեխատրոնիկայի հետազոտական ծրագրի համակարգող Մարիուս Շուլթհայսը, Գիզենի Յուստուս Լիբիհ համալսարանի մեխատրոնիկայի հետազոտական խմբի ղեկավար Յան Կարպեն։
Աշխատաժողովի ժամանակ պրոֆ․ Ամիրյանը ներկայացրել է Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանը, վերջինիս տեսլականն ու առաքելությունը, ֆակուլտետներն ու գիտական կենտրոնները, ծանոթացրել է «Գյուղատնտեսական ռոբոտաշինության եւ մեխատրոնիկայի ագրարային ճարտարագիտության գերազանցության կենտրո¬նի ստեղծում» դրամաշնորհային ծրագրի նպատակներին, խնդիրներին եւ ակնկալվող արդյունքներին։ Քննարկվել են ՀԱԱՀ Ագրոբոտ ծրագրի շրջանակում ՄԿԾ-ի մշակման մասնակցության հնարավորությունները՝ ՄԿԾ-ի կրկնակի դիպլոմի շնորհման պահանջները։
Դեկտեմբերի 12-ին պրոֆ․ Ամիրյանն ծանոթացել է Մագդեբուրգի Օտտո ֆոն Գերիկեի համալսարանի էլեկտրատեխնիկայի եւ մեխատրոնիկայի ուսումնական եւ հետազոտական լաբորատորիաներին, սարքավորումներին, դասավանդման մեթոդներին, գիտական հետազոտությունների ոլորտում ուսանողների ներգրավման գործելակերպերին։
Երկրորդ մասնաշենքում մեկնարկել են Գյուղատնտեսական ռոբոտաշինության եւ մեխատրոնիկայի («Ագրոբոտ») գերազանցության կենտրոնի շինվերակառուցողական աշխատանքները։ Նախադեպը չունեցող այս նախագիծը Ագրարային ճարտարագիտության ոլորտի կրթության արդիականացման, գիտության զարգացման եւ այսօրվա աշխատաշուկայի համար մրցունակ կադրերի պատրաստման նպատակ է հետապնդում։ Այն հնարավոր է դարձել Զարգացման եւ վերակառուցման միջազգային բանկի եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ կնքված վարկային համաձայնագրով իրականացվող «Կրթության բարելավման ծրագրի լրացուցիչ ֆինանսավորում» վարկային ծրագրի շնորհիվ, որի շրջանակում անցկացված դրամաշնորհային մրցույթում հաղթող է ճանաչվել ՀԱԱՀ-ն։
Ճարտարագիտական առկա երեք ընդարձակ լաբորատորիաներում ընթանում են վերանորոգման աշխատանքներ։ Վերոնշյալ նախագծի շրջանակում վերազինման միջոցով կստեղծվի ագրոբոտ լաբորատորիա, որը կզբաղվի գյուղատնտեսական ռոբոտաշինությամբ, կմշակվեն ագրոբոտներ, կիրականացվեն գիտահետազոտական աշխատանքներ։ Ագրարային ճարտարագիտության ֆակուլտետում կներդրվի «Ռոբոտաշինություն եւ մեխատրոնիկա» մասնագիտական կրթական ծրագիր։
Կենտրոնում պարբերաբար կիրականացվեն ռոբոտաշինության ոլորտի մասնագետների եւ ֆերմերների վերապատրաստումներ, կմատուցվեն խորհրդատվական ծառայություններ:
Նախագծի ղեկավար, տեխ․ գիտ․ դոկտ․, պրոֆեսոր Արա Ամիրյանը այն համարում է ագրարային ճարտարագիտության ֆակուլտետում կրթական ու գիտական առումով որակական թռիչքի ապահովման ստույգ հնարավորություն եւ ոգեւորված է երկրում առաջին գյուղատնտեսական ռոբոտների արտադրությունը մեր համալսարանում կազմակերպելու՝ արդեն շոշափվող հենանկարով։
Գյուղատնտեսական ռոբոտաշինության եւ մեխատրոնիկայի գերազանցության կենտրոնի շինվերակառուցողական աշխատանքները հովանավորում են բոստոնահայ բարերարներ, ռեկտոր Վարդան Ուռուտյանի եւ Ագրարային համալսարանի նվիրյալ բարեկամներ Ջուդիթ Սարյանը եւ Վիկտոր Զառուգյանը։
